Protokół Ripple został stworzony w 2012 roku przez amerykańską firmę Ripple Labs Inc. Główną walutą protokołu jest XRP. Od samego początku był projektowany jako system globalnego szybkiego transferu dowolnie dużych kwot pieniędzy i tym samym podejmował wyzywanie zastąpienia klasycznego systemu SWIFT, który jest powolny i drogi. Oznaczało to jednak naruszenie istniejących układów w świecie finansów, a nawet rozpoczęcie wojny z establishmentem. I tak też się stało, firma Ripple i jej członkowie zarządu stali się adresatami licznych pozwów ze strony regulatorów i innych instytucji. Ripple jest w świecie crypto stosunkowo łatwym celem dla regulatorów, bo jako istniejąca fizycznie firma z adresem, mogła być bez przeszkód pozywana przez kogolwiek. Niemożliwe to było na przykład w stosunku do Bitcoina, gdzie nie było nikogo, do kogo można by wysłać pozew. Istnieją organizacje tworzące i kierujące kryptowalutami posiadające jedynie adres forum internetowego. Głównym zarzutem kierowanym wobec Ripple jest użycie emisji tokenów XRP jako niezarejestrowanej emisji akcji w celu finansowania działalności i rozwoju firmy.
Fizyczna obecność i znane adresy autorów kryptowaluty XRP – to nie jedyna różnica w stosunku do Bitcoina. Od strony technicznej, rozwiązania blockchain wprowadzone przez Ripple odbiegały od tych stosowanych w Bitcoin. Przede wszystkim chodzi o protokół konsensu, nie jest to ani PoW, ani PoS – tylko własne mające podstawy naukowe rozwiązanie Ripple – XRP Ledger Consensus Protocol (XRP LCP). Węzły sieci protokołu łączą się ze sobą i pobierają status innych węzłów, wystawiają też swój. Żaden z węzłów nie wnosi dowodu zaufania, ani w wyniku wykonanej pracy obliczeniowej albo utrzymywanych tokenów. Dlatego lista węzłów musi być zaufana i skonfigurowna wcześniej ręcznie. Jest to tak zwany UNL (Unique Node List) – lista unikalnych węzłów.
Efektem tak przyjętego konsensusu jest szybkość i wydajność sieci, bo żaden dowód nie musi być weryfikowany. Ręczna konfiguracja listy węzłów czyni całe rozwiązanie mało elastycznym w działaniu i w istocie dość scentralizowanym. Do uzyskania konsensusu nie jest wymagana zgoda wszystkich węzłów, około 80% ich stanu musi funkcjonować online. Dodatkowo, operatorzy węzłów nie otrzymują żadnego wynagrodzenia – ani za wydobycie bloku, ani za potwierdzanie transakcji. Według twórców XRP jest to zdrowsze dla łańcucha bloków, bo nie powoduje dysfunkcyjnych zachowań operatorów węzłów, jak np. zawyżanie opłat transakcyjnych z użyciem technik MEV.
Podobny mechanizm tworzenia listy autoryzowanych węzłów można zaobserwować w sieci Solana, gdzie uzasadniane to jest utrzymaniem wysokich standardów wydajności i dostępności, a wymagania co do serwerów węzłów są bardzo wygórowane. Dodatkowo przy wysokim tempie wypuszczania bloków, takie ścisłe podejście powoduje awarie sieci blockchain. Rzeczywista rozproszona sieć blockchain wymaga trochę więcej luzu czasowego, aby można było niwelować ewentualne przestoje i przytkania sieci. Efektem jest też to, że pojedyncza sieć będzie mieć zawsze ograniczoną wydajność, dlatego jest raczej prawdopodobne, że zawsze będziemy potrzebowali ich wielu, do różnych zastosowań.
Projekt XRP Ledger chwali się też niskim zużyciem energii w porównaniu do sieci blockchain opartych o konsensus PoW. W XRP Ledger nie występuje mining, czyli kopanie. Nie ma możliwości zarabiania w ten sposób monet. W tej chwili funkcjonuje ok. 700 węzłów, każdy kto chce, może uruchomić swój własny. Najwięcej węzłów funkcjonuje w USA (190), po kilkadziesiąt w Niemczech, Japonii i Finlandii, ale również w innych 44 krajach świata znajduje się co najmniej jeden węzeł (w Polsce 6 na koniec 2024). Fundacja XRP Ledger deklaruje prowadzenie tylko jednego węzła sieci walidatorów blockchain.
XRP pozycjonuje się jako tańszy, szybszy i bardziej ekologiczny odpowiednik Bitcoina i to już od 2012 roku. Nie oszukujmy się jednak, pomimo rozwoju nie jest to technologicznie najnowsza sieć. W 2021 do XRP Ledger wprowadzono obsługę tokenów niewymienialnych NFT, ale samo XRP nie odegrało widocznej roli w czasie największej ich popularności. Być może stało się to z powodów ograniczeń technicznych – 32 tokeny na adres to trochę mało. Mimo to, 1500 transakcji na sekundę wciąż bije na głowę Bitcoin. Co najważniejsze, XRP jest szalenie mocno rozpoznawalny w świecie kryptowalut, jest notowany na każdej giełdzie, a ponad 10 lat bezawaryjnej pracy udowodniło odporność tego rozwiązania na ataki hakerskie.
Po długiej jak na krytpowaluty warunki ewolucji, projekt XRP podzielić się na trzy części:
XRP Ledger – sieć blockchain oparta o otwarte oprogramowanie (opublikowane jako Open Source), zarządzana przez XRP Ledger Foundation (zarejestrowana w Estonii), umożliwia działanie wielu różnych tokenów
token XRP – najstarszy i najważniejszy token sieci notowany na większości giełd kryptowalutowych na świecie
rozwiązania typu backend do transferu międzynarodowego pieniędzy firmy Ripple oparte o XRP
Dwa pierwsze elementy z listy są według firmy Ripple już niezależne od niej i zarządzane przez XRP Ledger Foundation, która jest organizacją non-profit. W założeniu działa ona na rzecz wspierania rozwoju i użytkowania sieci XRP Ledger i jest zarejestrowana w Estonii. Natomiast sama firma Ripple Labs Inc. proponuje tańszą i wydajniejszą alternatywę dla systemu SWIFT (Society for Worldwide Interbank Financial Telecommunications) do przetwarzania transakcji międzynarodowych. Kluczową przewagą propozycji Ripple są jej minimalne koszty transakcji, przy jednoczesnym zapewnieniu ostateczności transakcji poniżej pięciu sekund. Od początku działania Ripple, czyli od 2012 roku, założyciele myśleli o uruchomieniu systemu szybkich płatności z użyciem kryptowalut. W ten sposób został wymyślony pieniądz XRP – „cyfrowy zasób stworzony z myślą o płatnościach globalnych”, a już w 2013 projekt uzyskał zainteresowanie wśród banków. W maju 2015 roku firma napotkała pierwsze problemy prawne – zarzut o niestosowanie procedur związanych z praniem brudnych pieniędzy (AML). To nie przeszkodziło jej, aby w 2018 osiągnąć porozumienie z ok. 100 bankami w sprawie uruchomienia szybkich przepływów transgranicznych. Ripple twierdził, że sprzedawane bankom oprogramowanie xCurrenty nie jest oparte na rozproszonym blockchain, czyli XRP Ledger. Jednym z problemów miała być niestabilność kursu kryptowaluty.
W 2019 Ripple miał zostać nowym światowym standardem transferów międzybankowych w miesjce SWIT, tak się jednak nie stało. Jednak rozwiązania Ripple udało się miejscami wdrożyć w tym system szybkich transferów Santander One Pay FX, który jest publicznie dostępny w niektórych krajach. Ripple cały czas posiada ofertę systemu szybkich płatności i chwali się w niej jednak wykorzystaniem XRP. Od pewnego czasu Ripple twierdzi, ze nie ma już nadzoru nad siecią XRP Ledger i upublicznił ją, a działania na rynku transferów są prywatne i zastrzeżone. Od 2019 pojawiają się przeciwko firmie i członkom jej zarządu kolejne pozwy do regulatorów finansowych w USA. W grudniu 2020 r. Ripple Labs i dwóch jego dyrektorów zostało pozwanych przez amerykańską Komisję Papierów Wartościowych i Giełd (SEC) za sprzedaż tokenów XRP, które SEC sklasyfikowała jako niezarejestrowane papiery wartościowe. W lipcu 2023 roku sąd rejonowy Manhattanu, Nowy Jork wydał orzeczenie w sprawie pozwu SEC, stwierdzając, że token XRP sprzedawany przez Ripple Labs nie stanowi papieru wartościowego. Jeżeli jednak zostaną sprzedane w ramach sprzedaży instytucjonalnej lub wykorzystane do zbiórki kapitału, w takich okolicznościach takie działania można zakwalifikować jako zabezpieczenie. Sprzedaż waluty na giełdach, taką jaka prowadził Ripple, nie implikuje powstania papieru wartościowego. W w październiku 2023 SEC ogłosiła, że wycofuje pozew przeciwko Bradowi Garlinghouse’owi i Chrisowi Larsenowi.
Firma Ripple wydała ponad 100 milionów dolarów na obronę w postępowaniu sądowym wniesionym przez SEC. Warto wspomnieć o aktywnym udziale Ripple we wspieraniu polityków amerykańskich sprzyjających kryptowalutom poprzez udzielanie funduszy razem z Coinbase i Andreessen Horowitz w ramach legalnej inicjatywy „Fairshake super PAC” na przełomie 2023 i 2024.
Na koniec 2024 XRP jest jedną z najpotężniejszych kryptowalut: 136 mld USD kapitalizacji i 23 mld obrotu dobowego (w kwietniu 2022 było to 34 mld USD kapitalizacji, 13 mld obrotu dobowego) czyni ją trzecią kolejności z pominięciem stablecoin USDT, po Bitcoin i Ethereum.
Dodaj komentarz